KALINGKIANG BENGKOK



KALINGKIANG BENGKOK

Oleh Arif Rahman Hakim
Mahasiswa Sastra Daerah Minangkabau
FIB- UNAND

            Wakatu Jon ketek-ketek. Salemo e bacimporehan. Baju e itam bakalahak. Jon samo uni e acok malala ka umah anduang Siti. Uni we e biaso diimbau e jo imbauan incim Gadih. Dulu, incim Gadih we e ko ado anyuik di banda ketek di langkan umah takangko e. Alun siap pasai umah tu lai. Tapi, we e baduo acok juo main di sinan. Sabaok, umah e badakekan jo umah one Tinam kawan dakek amak Jon. Umah Jon dibuek e di Dusun Rawang Tigo Jerong Piaman. Dusun ko masarakaik e ba-asa dari tigo umpun desa nan badakekan jo dusun tampek Jon tingga tu. Ado nan dari Desa Ampalu, ado nan dari Desa Kampuang Gadang Padusunan, jo ado pulo nan dari Desa Tanjuang Saba. Kok tingga di sinan sabana rancak. Soal e ughang dusun dari banyak desa. Sero sangaik.

            Namo dusun e nan Rawang Tigo Jerong tu ba-asa dari tampek tingga nan dulu e sawah ughang. Sawah tu kecek ughang kampuang sinan acok diimbau sawangan atau pasawangan. Pasawangan tu dek ughang sinan ndak pandai nyabuik sawang diimbau e ghawang. Ghawang nan kecek e sawang jo sawah. Jikok kecek anduang Siti, kasiak di kampuang e ko takah kasiak kasua nan goyang-goyang jikok dihoyak sarato diinjak. Dek ughang kampuang punyo sawah banyak. Ditimbun e lah kasiak tu jo karekel samo kasiak tanah liek. Bia ndak padek jo makatuntang kuek e.

            Anduang Siti ko acok bana ka umah anduang Jon. Anduang Jon banamo Supiak Galese. We-e baduo bakawan dakek sajak samaso mananam ubi lambau di palak. Di umah anduang Siti tu salahak batang buah-buahan tumbuah di langkan umah e. Di tapi tabek subarang tang aie. Ado buah jambu aie, paraweh, balimbiang, ambuiktan, ambacang, kunini, ampalam, samo limau sangkih. Jikok ka umah anduang Siti, kok ka pulang diagiah e sa-asoi itam. Lah tempang-tempuik langkah kaki Jon jo incim e bajalan. Untuak mambaok buah nan diagiah anduang Siti tu.

            Balalu dari itu, Jon nan acok bana malala ka umah anduang Siti  tu. Dek baitu diajak e lah maota lamak dek anduang Siti nan tasabuik pandai jo lihai urusan curito rancak untuak anak ketek-ketek.

            “Dulu dek, Ang. Samaso anduang ketek-ketek cangguang. Wakatu tu ari tangah ari, anduang jo anduang Ang suko bamain di palak uwan Liyuih. Anduang bamain banyak-banyak. Anduang Tina nan di tapi tang aie tu, dulu kawan anduang lo tu mah. Tapi e lah gaek bana bantuak e, garaham e jo ndak talakik mancatuih kacang tojin dek e lai doh, Yuang. Sapantangan bak itu, maso ketek-ketek tu den suko bana main alek-alekan. Pucuak pancih jo pariuak nan tabuek dari galuak babuek untuak masak e. Disampa samo sabuik  nan alah mangariang. Batu ketek-ketek bajadian tungku e. Api-api dari tukiak abak den, Yuang. Wakatu tu ari tangah ari tu mah, den bae mancari latuik-latuik imbo nan takah markisah tu mah. Latuik-latuik imbo tu di palak uwan Liyuih. Sabalun tu, den ndak tantu bagai tu doh jikok di sinan ado kuburan panjang dek ang, Yuang. Tacengang sambia tabulalak uncek mato den maliek e. Den imbaulah kawan-kawan sapamainan di palak tu. Mamakiak sabana kareh,” jaleh anduang Siti kabakeh Jon.

            “Sasudah tu baa lai, Nduang. Baa kok mamakiak sakancang tu bana, Nduang. Kan kuburannyeh,” sahuik  Jon maraso eran.

            “Danga dulu, Yuang. Lun sudah kaji den lai,” salo anduang Siti sambia bajalan ka langkan umah e. Katiko tu diikek e lah kain bugih e kuek-kuek, salendang e nan tajulai diparancak e.

            Si Jon baliak hantok jo haniang. Diikuikan langkah anduang Siti. Duduak kamek e di langkan umah nan tabuek dari kayu jati tu. Umah tu alah tuo, tapi dek caik pernis saghoman umah ughang kayo bantuak e liak. Sabana bakokah bantuak e kini.

            “Sasudah tu, tibolah anduang Ang jo anduang Tina ka mungko den. Manggegeklah muncuang jo garaham den ko. Tangan jo kaki manggaretek sarato mungko tabaok pucek pasi bantuak urang ka mati. Ndak takao dek den mangecek doh, Yuang. Taruih... dibaok e lah den marangkak, maensuik salangkah duo langkah. Ka tigo langkah e ndak talakik dek den lai, Yuang. Tasungkua den di palak tu. Dulu kecek ughang Dusun Rawang Tigo Jerong. Kuburan tu bakeh paninggalan urang India nan dulu e pernah tingga di sinan. Umah e ko sabana gagah jo rancak sangaik ko. Umahnyo masih nampak jaleh babakeh di dakek kuburan tu. Pondasi e nan tabuek dari tembok alah balumuik. Bini jo anak-anak e lah barangkek pindah ka Kampuang Kaliang nan dakek jo Pasia Supadan. Soal e jikok malam, antu apak e nampak taruih dek anak e nan ketek. Kuburan panjang  tu lah kanai pikek jo sumpah nan kuek samo urang Ulando nan singgah di Piaman samaso tu. Masih ingek dek den, Yuang. Jikok ughang nan maliek kuburan ko, ado-ado jo nan tajadi dek e. Kok balantak, kok maningga sarato kok sakik manangguangan sampai mati bakapeh iduang e. Ado dek baitu, Yuang. Apak Piak Kanuik, nan mati gara-gara nandak mamacah batu nisan kuburan tu. Talantuanglah tajak e ka mungko e. Mancucualah darah dari kapalo e sampai mancuru ka dado e. Umah e nan bacaik ijau lauik tu. Mati e sapulang dari palak itu jo tu,” jaleh anduang Siti sabana mancengangkan Jon.

            “Wayuik, babahayo yeh. Tu baa lai aman-aman jo nampak e nyeh, Nduang,” pinteh Jon eran sabana eran.

            “Alhamdulillah lah, Yuang. Barakaik Tuhan Allah lah tu. Amak den nan banamo Piak Sarinam lah panek lo mamintakan ubek ka ughang nan bapangka, nan lai bailmu. Lai taubek jo den dek e. Tapi, ado jo cacek den samaso tu, Yuang,” jawek anduang Siti taibo.

            Tadiam lolah Jon mandanga curito lamak anduang Siti ko. Sambia manguih ambacang, tabik sumangaik Jon mandanga curito nan diedangan dek anduang Siti ko. Di langkan umah tu ado galuak nan lah tatilungkuik elok di sinan. Di-ambiak-e lah dek Jon untuak palatakan kulik ambacang nan dikuihnyo tu. Sasudah tu bacilotehlah baliak anduang Siti takah kaset pidio nan satuih giga.

            “Sasudah tu, Yuang. Waden yo alah takalok sahari pentan. Ndak tantu jo apo nan tajadi di duya nan ko. Wakatu den tasentak. Ari sadang pukua tigo lewat tujuah baleh minik parak siang. Banyak urang bakulumun maliek jo mato sakin e. Takalenjek lah den samaso tu. Sabana sasak angok di dado. Diagiah e lah pancaliakan. Lai agak lalu angin ka iduang den. Sampai masuak ka jantuang liyia den. Bia ndak takalang darah di badan nan alun samparono ko. Tapi...”

            “Tapi apo, Nduang?” jawek Jon.

            Dikunyua e lah siriah sarato dilepongannyolah badak bagheh ka mungko e sambia manyambuang ota e dek anduang Siti nan sabana parewa ko.

            “Tapi dek iko mah, Yuang. Ado nan ganjia di ati den. Lai tantu, Ang?” tanyo anduang Siti ka Jon.

            “Ma tantu dek wak, Nduang. Awak jo lun layia lai,” jawek  Jon mancarau.

            “Liek dek Ang kalingkiang den. Liek elok-elok dek uncek mato tu. Kaduo kalingkiang den bengkok takah mamatah. Indak bisa diluruihan lai do. Lah pai lo den ka dotor, ndak pandai e maubekan. Lah den turuik lo dukun nan paliang santiang di Padang Alai, angkek tangah lo e, mambana sabaleh jo kapalo. Samanjak tu tabiklah tangih den. Maluluang sakareh-kareh e. Tibo di umah, den caliak bana kalingkiang ko. Den danga pituah mande. Wakatu tu manyasa gadang. Sagadang duya ko. Dek itulah den jarang ka palak lai. Dek itu lah dek acok maimbau Ang jo  Gadih main ka palak tu,” sasa anduang Siti.

            Mako dari itu. Ndak namuahlah Jon malala ka palak. Sajak itu pulo, ndak talok Jon manunjuak kuburan jo kalingkiang e. Takuik jikok kalingkiang e bengkok. Dalam ati e, di inok-inokannyo jikok manunjuak kuburan kalingkiang bisa bengkok takah anduang Siti.



Rawang Tigo Jerong, 06 September 2015

Comments

Popular Posts